Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που βρίσκονται στα γαλακτοκομικά προϊόντα και σε προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση. Η κατανάλωσή τους προσφέρει μεγάλα οφέλη για την υγεία: βοηθούν την πέψη, ενισχύουν το ανοσοποιητικό και προάγουν την υγεία της καρδιάς.
Επιπλέον, πρόσφατες μελέτες, υποδεικνύουν ότι τα προβιοτικά μπορούν να συνεισφέρουν στην απώλεια βάρους και τη μείωση του κοιλιακού λίπους.
Στο έντερο μας, ζουν εκατοντάδες είδη μικροοργανισμών, οι περισσότεροι των οποίων είναι βακτήρια φιλικά προς το σώμα μας.
Τα βακτήρια αυτά συμμετέχουν στην παραγωγή θρεπτικών στοιχείων όπως η βιταμίνη Κ και κάποιες βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Ακόμη βοηθούν στην διάσπαση των φυτικών ινών που το σώμα δεν μπορεί να πέψει.
Μια πολύ σημαντική λειτουργία των βακτηρίων αυτών, όμως, έγινε γνωστή τα τελευταία χρόνια: η
συμβολή τους στο σωματικό βάρος και ιδιαίτερα στη μείωση του κοιλιακού λίπους.
Σε έρευνες που έγιναν τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ποντίκια, αποδείχθηκε ότι οργανισμοί φυσιολογικού βάρους έχουν διαφορετική εντερική χλωρίδα από αυτούς με υψηλό σωματικό βάρος και παχυσαρκία. Μάλιστα, όταν χορηγήθηκαν βακτήρια από παχύσαρκα ποντίκια στο έντερο ποντικών φυσιολογικού βάρους, το βάρος των δεύτερων άρχισε αμέσως να αυξάνει, και έτειναν προς την παχυσαρκία.
Τελικά, φαίνεται πως η ισορροπία ανάμεσα στα διαφορετικά είδη βακτηρίων σε έναν οργανισμό, παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο του βάρους.
Πώς μπορούν τα προβιοτικά να επηρεάσουν το βάρος σώματος;
Αν και οι μηχανισμοί λειτουργίας των προβιοτικών σε σχέση με την αύξηση του βάρους δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητοί, η μέχρι τώρα έρευνα έχει αποφέρει σημαντικές νέες πληροφορίες.
Πολλά προβιοτικά, όπως αυτά της οικογένειας των λακτοβάκιλλων, μπορούν να δράσουν μειώνοντας την απορρόφηση του λίπους από το σώμα, δηλαδή αυξάνοντας την ποσότητα του λίπους που αποβάλλεται μέσω των κοπράνων.
Άλλα προβιοτικά, δρουν επηρεάζοντας την έκκριση ορμονών που επιδρούν στα αισθήματα κορεσμού (όπως η GLP-1) ή άλλων πρωτεϊνών που συμμετέχουν στη μεταβολική διαδικασία και την αποθήκευση λίπους.
Τέλος, πολλά στοιχεία σχετίζουν την παχυσαρκία με φλεγμονές του εγκεφάλου. Τα προβιοτικά επιδρούν σημαντικά στην υγεία του πεπτικού συστήματος και του εντέρου, και μειώνουν με αυτόν τον τρόπο τον κίνδυνο ανάπτυξης φλεγμονών σε όλο το σώμα. Έτσι, τελικά, φαίνεται να προστατεύουν τον οργανισμό από την παχυσαρκία και από άλλες σχετιζόμενες νόσους.
Σχετικές έρευνες και αποτελέσματα
Έρευνα τριών μηνών που έγινε σε γυναίκες εστιάζοντας στη δράση στελεχών της οικογένειας των λακτοβάκιλλων, αποδείχθηκε ότι οι γυναίκες στις οποίες χορηγήθηκε συμπλήρωμα προβιοτικών έχασαν 50% περισσότερο βάρος από αυτές στις οποίες δόθηκε ένα placebo χάπι, χωρίς καμία δράση. Ακόμη, οι γυναίκες της πρώτης ομάδας, συνέχισαν να χάνουν βάρος και στην επόμενη φάση της διατήρησης βάρους.
Ένα άλλο στέλεχος της ίδιας οικογένειας, το lactobacillus gasseri, βρέθηκε στο επίκεντρο έρευνας που έγινε στην Ιαπωνία, και εστίαζε σε 210 άτομα με κοιλιακό λίπος. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η χορήγηση του προβιοτικού για 12 εβδομάδες, οδήγησε στην απώλεια του σωματικού βάρους, τη μείωση του λίπους γύρω από τα ζωτικά όργανα, τη μείωση του ΔΜΣ, αλλά και την απώλεια πόντων από την περιφέρεια μέσης και τους γοφούς. Τελικά, το κοιλιακό λίπος μειώθηκε κατά 8.5%, ενώ οι συμμετέχοντες ξανακέρδισαν όλο το χαμένο λίπος μετά την παύση της χορήγησης των λακτοβάκιλλων.
Ένα ακόμη μίγμα προβιοτικών με την ονομασία VSL#3, και μελετήθηκε σε μια έρευνα 4 εβδομάδων, φάνηκε να προλαμβάνει την πρόσληψη βάρους και σωματικού λίπους, σε μία δίαιτα όπου τα άτομα λάμβαναν 1000 θερμίδες παραπάνω από αυτές των ημερήσιων αναγκών τους.
Η άλλη πλευρά
Από την άλλη μεριά, έρευνες που έγιναν απέδειξαν ότι συγκεκριμένα στελεχών των λακτοβάκιλλων όχι μόνο δεν βοηθούν στην απώλεια βάρους, αλλά μπορούν και να ενισχύσουν την πρόσληψη βάρους.
Παραδείγμα προβιοτικού με τέτοια δράση είναι ο οξεόφιλος γαλακτοβάκιλλος (acidophilus lactobacillus) που υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στο έντερο.
Καταλήγοντας
Η δράση των προβιοτικών προσφέρει πλήθος οφέλη στον ανθρώπινο οργανισμό.
Όσων αφορά, όμως, στη συμβολή τους στην απώλεια βάρους και σωματικού λίπους, φαίνεται ότι τα στοιχεία είναι ακόμη ελλειπή, και οι δράσεις ποικίλλουν ανάλογα με τα διαφορετικά στελέχη.
Ορισμένα προβιοτικά συνεισφέρουν ξεκάθαρα στην απώλεια βάρους ή και στην πρόληψη για την αύξηση βάρους, με πιο σημαντικές δράσεις αυτές των στελεχών lactobacillus gasseri και ενός μίγματος προβιοτικών με την ονομασία VSL#3.
Άλλα προβιοτικά μπορούν να συνηγορούν ακόμα και στην αύξηση του σωματικού βάρους.
Σίγουρα, μένει ακόμα χώρος για έρευνα στο πεδίο της συσχέτισης του σωματικού βάρους με τα προβιοτικά.
Καταλήγοντας, όμως, η λήψη των προβιοτικών σε καθημερινή βάση είναι απαραίτητη για όλα τα υπόλοιπα αποδεδειγμένα οφέλη τους στην ενίσχυση της καθημερινής υγείας του οργανισμού.
Μαίρη Αλέξη Σωτήρης Δαργκίνης
Σύμβουλος διατροφής Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
